برای درک بهتر تندی و سرعت، ابتدا باید بدانیم که این دو مفهوم در فیزیک مرتبط اما متفاوت هستند.
### تندی (Speed)
تندی یک کمیت اسکالر است، به این معنا که فقط مقدار دارد و جهت ندارد. تندی نشاندهندهی میزان مسافتی است که یک جسم در واحد زمان طی میکند.
1. **تندی لحظهای (Instantaneous Speed)**:
تندی لحظهای، تندی جسم در یک لحظه خاص است. مثلاً اگر شما در حال رانندگی باشید و بخواهید بدانید که در یک لحظه خاص (مانند هنگام عبور از چراغ قرمز چقدر سریع میروید)، تندی لحظهای شما را نشان میدهد.
2. **تندی متوسط (Average Speed)**:
تندی متوسط، تندی کل جسم در یک بازه زمانی مشخص است. این یعنی مجموع مسافتی را که جسم پیموده است بر divided بر زمان کلی که برای این مسافت صرف کرده است.
فرمول تندی متوسط به صورت زیر است:
\[
\text{تندی متوسط} = \frac{\text{مسافت کل}}{\text{زمان کل}}
\]
### سرعت (Velocity)
سرعت یک کمیت برداری است، به این معنی که هم مقدار و هم جهت دارد. یعنی سرعت نه تنها به مقدار تندی بلکه به جهت حرکت جسم نیز اشاره دارد.
1. **سرعت لحظهای (Instantaneous Velocity)**:
سرعت لحظهای، سرعت یک جسم در یک نقطه زمانی خاص به همراه جهتی که در آن حرکت میکند. برای مثال، اگر یک ماشین در حال حرکت به شمال باشد، سرعت لحظهای آن به همراه مقدار و جهت (شمال) نمایش داده میشود.
2. **سرعت متوسط (Average Velocity)**:
سرعت متوسط، تغییر مکان (موقعیت اولیه تا موقعیت نهایی) یک جسم در یک زمان معین است. این بدان معناست که در سرعت متوسط ما فقط به تغییر مکان و زمان توجه داریم و نه به اینکه در مسیر حرکت جسم چه مسافتی را طی کرده است.
فرمول سرعت متوسط به صورت زیر است:
\[
\text{سرعت متوسط} = \frac{\text{تغییر مکان}}{\text{زمان کل}} = \frac{\text{موقعیت نهایی} - \text{موقعیت اولیه}}{\text{زمان}}
\]
### در یک جمعبندی
- **تندی لحظهای**: مقدار تندی در یک لحظه خاص.
- **تندی متوسط**: میانگین تندی بر کل مسیر.
- **سرعت لحظهای**: تندی در یک لحظه خاص به همراه جهت.
- **سرعت متوسط**: تغییر مکان بر زمان.
امیدوارم این توضیحات به درک بهتر این مفاهیم کمک کرده باشد! اگر سوال دیگری دارید، بفرمایید.
